Voorkom stapeling van gifstoffen, zegt arts Sabine Pinedo

Het klinkt een beetje Cruijffiaans: als we niet ziek worden, dan worden we met z’n allen gezond ouder. Het is een uitspraak van vasculair-internist Sabine Pinedo. Ziekteprocessen kun je remmen door blootstelling aan risicofactoren te stoppen, legt ze uit. Dat gaat óók over gifstoffen.

Wat drijft jou?

“Ik wil het mogelijk maken dat mensen zich zo lang mogelijk gezond en vitaal voelen. Dat vergt een holistische benadering en niet een focus op een klein onderdeel van het lichaam of de geest. Als specialisten hebben we vaak een kokervisie en daar moeten we verandering in brengen. Iemand gezond en vitaal houden kan niet vanuit één ziektegeoriënteerde invalshoek. Er is een holistische aanpak nodig waarbij we niet alleen naar het individu kijken, maar ook naar de leefomgeving. Om mensen echt te helpen, heb je dus een heel netwerk nodig van producten, diensten en (para)medische professionals en moet je samenwerken. Ik ben iemand die graag verbindt en met oplossingen komt.”

Kun je jouw visie of droom voor de gezondheidszorg beschrijven?

“Ik pleit voor een model vóór gezondheid in plaats van tegen ziekte. Ik pleit ook voor een model waarbij het aanbod van producten en diensten zo persoonlijk mogelijk aansluit bij de behoefte en individuele risico’s van het individu, en waarbij er zo min mogelijk sprake is van protocollaire kookboekgeneeskunde en farma-gedreven interventies. In het huidige model wordt er heel veel aan ons verdiend. Ik veroordeel de farmacie niet, maar we schieten ons doel wel voorbij als we iedere keer de nadruk leggen op dure gepatenteerde geneesmiddelen terwijl we met een combinatie van generieke geneesmiddelen en een gezonde leefstijl vaak net zo ver, zo niet verder komen.”

 

 

Sabine Pinedo (1969) is vasculair-internist en samen met haar man, cardioloog Roderik Kraaijenhagen, oprichter van zorginstelling Vital10. Ze bieden begeleiding bij het vitaal en gezond houden van mensen door hun beïnvloedbare risicofactoren voor chronische aandoeningen in kaart te brengen, en deze positief te beïnvloeden, samen met een netwerk van partnerorganisaties.
Sabine is de dochter van de vermaarde oncoloog Bob Pinedo. In 2014 kregen zij en haar zus kort na elkaar kanker. Over haar ziekte én haar ideeën hoe de gezondheidszorg anders kan, vertelde ze in 2019 in haar TEDx Talk.
Sabine spreekt zich tegenwoordig veelvuldig uit vóór een gezonde leefomgeving en wijst op de gevolgen van milieuvervuiling voor gezondheid. Ze is medeauteur van het artikel van Tegengif over PFAS in artsenblad Medisch Contact afgelopen december.

 

“Als we niet ziek worden, dan worden we met z’n allen gezond ouder.”

 

Zelf kreeg je in 2014 nierkanker. Wat heeft dat met jou gedaan?

“Het heeft mij bewust gemaakt van de kwetsbaarheid van je gezondheid en dat je die niet for granted moet nemen. Als je gezond en vitaal wilt blijven, is het belangrijk om de factoren die je kunt beïnvloeden te kennen, zodat je er iets aan kan doen en je risico op ziektes kunt verlagen voordat het te laat is. Ik ben me gaan verdiepen in de vraag: wat zijn dan beïnvloedbare risicofactoren en wat kan ik eraan doen? Duidelijk is dat er naast bepaalde gedrags-, lichamelijke en geestelijke factoren ook omgevingsfactoren zijn die een gezondheidsrisico met zich mee kunnen brengen. Neem bijvoorbeeld pesticiden. We weten allemaal dat veel groente en voldoende fruit gezond zijn, maar dat geldt natuurlijk niet als daar veel pesticiden op zitten. Ik wist al dat ik groente moest wassen, maar ik kijk nu ook steeds meer naar de herkomst van producten. Laten we de risicofactoren die we kúnnen beïnvloeden, aanpakken. En naar de boer stappen met de vraag: kun je ons voedsel anders behandelen? Hoe meer vraag er ontstaat naar goede producten, hoe aantrekkelijker het voor de boer wordt om die te gaan aanbieden en hoe makkelijker het ook wordt om het logistiek zo te organiseren dat het economisch interessanter wordt. Met onze aanpak willen we onze leden bewustmaken van gezonde alternatieven voor ongezonde producten en deze op de stoep zetten bij de aanbieders hiervan, zodat er een nieuw ecosysteem voor gezondheidsbevordering ontstaat. Dan gaat er iets moois ontstaan, dan creëren we een beweging.”

Wat zijn jouw grote zorgen als het gaat om de vervuiling van het milieu en gezondheid?

“Mijn grote zorg is dat de producten die ongezond zijn voor de mens en de omgeving het goedkoopste en het gemakkelijkste te verkrijgen zijn en blijven. Daar moeten we vanaf. We moeten er naartoe dat gezonde en goede producten een aantrekkelijk alternatief worden. Ook vind ik dat de EU bepaalde zaken moet verbieden, zoals PFAS. We schaden de natuur, we schaden onszelf, en daar moeten we actie op ondernemen. Ik maak me zorgen dat er heel veel politici zijn die niks doen, omdat er ook heel veel lobbyisten zijn die weten hoe ze op hen moeten inspelen om te voorkomen dat er actie wordt ondernomen.”

Kun jij vanuit jouw expertise uitleggen hoe vervuiling doorwerkt op je gezondheid, in je lichaam?

“Het is belangrijk dat we begrijpen dat chronische aandoeningen er niet van vandaag op morgen zijn. Dat zijn processen. Als we dat gaan inzien, begrijpen we ook dat we iets kunnen doen of laten om zo’n proces te stoppen of uit te stellen. Enerzijds zijn er gifstoffen die ontstekingen kunnen creëren en aan de andere kant zijn er gifstoffen die het immuunsysteem negatief kunnen beïnvloeden waardoor het lichaam ontstekingen minder goed kan aanpakken. We komen er steeds meer achter dat onstekingsprocessen een belangrijke factor vormen bij het ontstaan van chronische aandoeningen zoals aderverkalking, COPD, dementie en kanker. Daarbij is het dus belangrijk dat je stapeling van gifstoffen, maar ook andere risicofactoren voor chronische aandoeningen zoveel mogelijk voorkomt. Hoe meer risicofactoren je hebt, hoe groter de kans op ziekten.”

Leeft het onderwerp bij collega-artsen, wat merk jij daarvan?

“Er zijn steeds meer artsen die zich afvragen: ben ik niet te veel pleisters aan het plakken? Ben ik niet aan het dweilen met de kraan open in plaats van de oorzaak aan te pakken? Ik zou ervoor willen pleiten dat we er meer over leren en dat er meer aandacht voor is tijdens de opleiding geneeskunde. Jong geleerd is oud gedaan.”

Spreek jij met jouw patiënten over blootstelling aan schadelijke chemicaliën via alledaagse producten?

“Ja dat doe ik, ik spreek bijvoorbeeld met hen over highly processed food en dat we niet weten wat er allemaal in zit, dus dat je het beter niet kunt nemen. Dat ze beter voedsel tot zich kunnen nemen met zoveel mogelijk natuurlijke ingrediënten. Ik neem daar ook graag de tijd voor. Aan het einde van de dag vind ik het fijner dat ik gesproken heb met iemand die denkt ‘ik ga het anders doen’ dan een handshake consult en iemand een recept meegeven voor een pil.”

Wat is wat jou betreft belangrijk als het gaat om gezondheid en milieuvervuiling?

“Als je helemaal uitzoomt, heeft een gezond leven in een gezonde leefomgeving géén nadelen. Er zijn alleen maar voordelen. Voor de natuur, de mens en de dieren. Dus waarom zouden we dat niet willen? We hebben moeite om langetermijn te denken, maar moeten ons niet echt gaan realiseren dat dit een belangrijke oplossing is. Als ik goed voor mijn immuunsysteem zorg, óók door gifstoffen te mijden, heb ik straks misschien helemaal geen pillen nodig. Het gemak dient de mens is een gezegde. Maar ik zeg: het gemak dient de mens níet op de langetermijn.”