Oproep aan politici: ‘Snel een totaalverbod op PFAS’
Annelies den Boer van Tegengif heeft het ‘Ban PFAS’-manifest aangeboden aan Vivianne Heijnen, staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. Dat deed ze namens een grote groep van 117 maatschappelijke organisaties uit heel Europa.
De steun tekent de zorgen over PFAS in de samenleving: die zijn groot en worden breed gedeeld. De ondertekenaars van het manifest pleiten voor een snel verbod op de productie en het gebruik van de ‘forever chemicals’ die zo schadelijk zijn voor mens en milieu.
Ook drie Tweede Kamerleden kregen het manifest overhandigd: Kiki Hagen (D66), Eva van Esch (Partij voor de Dieren) en Kauthar Bouchallikt (Groen Links). Met de overhandiging wil Tegengif laten zien dat er een breed maatschappelijk draagvlak is voor een verbod op PFAS.
Zowel de staatssecretaris als de Kamerleden nemen uitgebreid de tijd om zich te laten informeren en van gedachten te wisselen. Niet alleen met Tegengif, maar ook met leden van de actiegroep Gezondheid voor Alles uit Sliedrecht. Elke week storten zij emmers met vervuilde grond en drinkwater voor het hek bij Chemours; dit keer hadden ze die meegebracht naar het Tweede Kamergebouw.
Indruk maakt het verhaal van actiegroeplid Meta die in de wijk naast DuPont/Chemours is opgegroeid. Ze verloor haar beide ouders aan kanker, vertelt ze, en ook zelf kreeg ze kanker, net als haar zus. Het motiveerde haar om de lokale politiek in te gaan, want ze wil dat Chemours wordt aangepakt. Voor zichzelf hoeft ze het niet meer te doen, zegt ze, maar wel voor de generaties die nog komen. Dat beaamt mede-actievoerder Kees, die daarom zijn kleinzoon naar de Tweede Kamer heeft meegenomen.
Het debat
De timing van de overhandiging heeft Tegengif zorgvuldig gekozen: vlak vóór het begin van het debat over PFAS en gezondheidseffecten tussen Tweede Kamerleden en de verantwoordelijke bewindspersonen. Naast staatssecretaris Heijnen zijn dat minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat en minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid.
Ook in de media is er aandacht voor. In het AD pleiten lokale VVD-politici voor strengere handhaving en meer onafhankelijk toezicht op bedrijven zoals Chemours. Het Nederlands Dagblad interviewde Annelies den Boer en Christine Vos, een van de moeders die na een oproep van Tegengif haar borstvoeding op PFAS liet onderzoeken. Onderzoeksprogramma Zembla tweette over de overhandiging van het manifest, verwijzend naar de zorgen bij waterbedrijven over verhoogde concentraties PFAS in de Maas.
Het debat zelf is openbaar: op de publieke tribune zitten naast Tegengif en Gezondheid voor Alles vertegenwoordigers van de chemische industrie, waaronder Chemours. ‘De grootst mogelijke rotzooi wordt zelfs aangetroffen in moedermelk’, zegt Kamerlid Van Esch die als eerste spreektijd krijgt. Allerlei zaken komen vervolgens aan bod: het lozen van PFAS, de verwerking van PFAS-houdend afval, drinkwatervervuiling en de gezondheid van de omwonenden van Chemours. Het ‘Ban PFAS’-manifest wordt herhaaldelijk genoemd.
Minister Kuipers vertelt dat er een driejarig RIVM-onderzoeksprogramma komt naar de gezondheidseffecten van PFAS. Daaraan dragen zijn ministerie en dat van Infrastructuur en Waterstaat elk 3.3 miljoen euro bij. Vóór de zomer zal de Kamer over dat onderzoek worden geïnformeerd; ook komen er jaarlijks tussentijdse resultaten.
De toepassing van PFAS in medische hulpmiddelen zoals heupen, knieën en stents wordt ook besproken. Chemiebedrijven beargumenteren dat PFAS voor dergelijke producten noodzakelijk zijn en dus niet moeten worden verboden. Kamerlid Bouchallikt zegt dat ze er van verschillende bedrijven e-mails over heeft ontvangen. Tegengif en Kamerleden zijn kritisch: een product kan essentieel zijn, de toepassing van PFAS niet persé. Een beroep op essentieel gebruik kan een totaalverbod op PFAS ernstig belemmeren.
Totaalverbod
Annelies den Boer kijkt met een positief gevoel terug, maar zegt ook dat we er nog lang niet zijn. Ze is blij met alle aandacht voor Tegengif, ook tijdens het debat door de staatssecretaris. Kamerlid Bouchallikt zei eerder al dat het werk van Tegengif ‘echt helpt’. Volgende week is belangrijk, zegt Den Boer. Dan wordt het restrictievoorstel openbaar waar Nederland, Denemarken, Zweden, Noorwegen en Duitsland aan werkten. De oproep blijft staan: snel een totaalverbod op PFAS.
