‘Ik wil dat mijn dochter in een PFAS-vrije omgeving kan opgroeien’
Twan Peters uit Brabant verdiepte zich na het zien van een tv-uitzending in PFAS. Het frustreert hem dat deze onzichtbare giftige stoffen overal inzitten, ook in ons water, de bodem en de lucht, en er zo weinig tegen wordt gedaan. Hij maakt zich zorgen over de gezondheidseffecten, vooral voor zijn tweejarige dochtertje en haar generatiegenoten.
‘PFAS is een stof die je niet ziet, niet ruikt, niet proeft, maar het is wel overal aanwezig. We weten niet precies wat de schadelijke effecten zijn op de lange termijn, maar we krijgen wel iedere dag PFAS binnen. Bedrijven blijven PFAS uitstoten in het water of in de lucht. Daar wordt weinig aan gedaan. Ik wil dat mijn dochter in een PFAS-vrije omgeving kan opgroeien, want het is wel bekend dat PFAS invloed kan hebben op je immuunsysteem, vaccinatiewerking en hormoonverstorend kan werken. Dus als zij opgroeit in een omgeving waarbij ze iedere dag PFAS binnenkrijgt, kan het impact hebben op haar gezondheid op latere leeftijd. Of op haar groei.’

Fietskleding
Twan ging zich in de materie verdiepen na het zien van de Zembla-aflevering over DuPont (nu Chemours), waarin werd aangegeven hoe gevaarlijk PFAS is voor de gezondheid. ‘Dat was al bekend sinds 1970. Het verraste mij dat er nog steeds PFAS wordt uitgestoten en dat er eigenlijk weinig tegen gedaan wordt.’ Zelf gebruikt hij sindsdien alleen maar pannen zonder een teflon antiaanbaklaag. Ook probeert hij fietskleding zonder PFAS te vinden, maar dat is lastig. ‘Fabrikanten vermelden niet op de labels of er PFAS is gebruikt om de kleding waterafstotend te maken. Dus je moet de fabrikant actief benaderen om erachter te komen of er PFAS is gebruikt of een andere stof.’
Frustrerend
Inmiddels weet Twan dat het niet voldoende is om producten zonder PFAS te gebruiken. ‘Ik dacht eerst: ik bereid mijn eten niet meer in een pan met een teflonlaag en daardoor krijg ik geen PFAS meer binnen. Maar nu ben ik erachter gekomen dat PFAS ook in drinkwater, in eten en in de lucht zit. Dus wat je eigenlijk ook doet, het maakt niets uit. Je krijgt het toch wel binnen. Dat is frustrerend. En het is iets wat veel mensen niet weten.’
PFAS-levels stijgen
Het gevoel van frustratie overheerst ook nu hij de uitslag van zijn bloedonderzoek heeft gekregen. ‘Eerst was ik opgelucht omdat mijn PFAS-waardes onder de gezondheidsgrenswaarde zitten. Maar het is natuurlijk wel confronterend om te zien dát er PFAS in mijn bloed zit, vooral omdat ik nog iedere dag PFAS binnenkrijg. Ik verwacht dan ook dat mijn PFAS-levels de komende jaren nog gaan stijgen en dat ik uiteindelijk wel over die gezondheidsgrens heen ga.’
Nooit meer weg
Vooral de gezondheidseffecten van PFAS baren hem zorgen. ‘Je lichaam heeft jarenlang nodig om PFAS af te breken. Ik weet niet wanneer ik iets ga merken van de stoffen die ik binnenkrijg.’ Nog meer bezorgd is hij voor de generatie van zijn dochter. ‘PFAS is een groep van stoffen die nooit meer worden afgebroken in de natuur. Hoe meer wij blijven uitstoten, hoe meer PFAS er in onze omgeving terechtkomt. Ook dieren krijgen het iedere dag binnen. Onze volgende generaties krijgen die stof nooit meer weg.’
Zorgen om dochter
‘Mijn dochter is nu twee jaar. Als we PFAS blijven uitstoten zoals we nu doen, dan zal ze over 20, 30 jaar veel PFAS-stoffen in haar bloed hebben. Daar maak ik me zorgen over. We weten niet wanneer PFAS invloed op je gezondheid gaat hebben, welke levels je daarvoor moet bereiken. Maar zolang we PFAS blijven uitstoten verwacht ik ook dat haar PFAS-waardes blijven stijgen. En dat ze daar uiteindelijk wellicht last van gaat krijgen.’
Verbod
‘Ik hoop natuurlijk dat er een verbod gaat komen op de productie van PFAS. Maar ik vrees dat dat er niet komt, omdat PFAS in heel veel producten wordt gebruikt. Wel verwacht ik dat er een verbod komt op het uitstoten en lozen van PFAS door bedrijven. Ook hoop ik dat het voor de consument transparanter gaat worden in welke producten PFAS is verwerkt. Ik zou dat graag op de verpakking willen zien. Misschien gaan fabrikanten dan ook op zoek naar een alternatief.’
Te laat
Twan denkt dat PFAS over pakweg 10 of 20 jaar een veel grotere rol in de politiek gaat spelen dan nu het geval is. ‘Het probleem is nu voor veel mensen onzichtbaar, maar er gaat natuurlijk een keer een punt komen waarop mensen gaan merken dat PFAS niet goed is voor hun gezondheid. Als je heel veel mensen krijgt met klachten door PFAS, dan gaan mensen daarover klagen en dan moet je als politiek wel gaan ingrijpen. Maar dan is het te laat. Het is sowieso al te laat.’
