Onze Opinie in het FD: PFAS opruimen is kostbaar, maar onze gezondheid is dat ook

De vervuiling van PFAS zorgt voor gezondheidsschade, bewijzen langdurige onderzoeken.
Maar écht in beweging komt de overheid nog niet. Het is dus geen tijd voor ‘PFAS-realisme’,
maar PFAS-actie, schrijven Annelies den Boer en Linda Mans van Stichting Tegengif, en
Chemours-omwonende Nienke Blauw, in een op 27 maart gepubliceerd opinieartikel in Het
Financieele Dagblad.

De helft van de omwonenden van de 3M-fabriek in Vlaanderen heeft te veel PFAS in het bloed,
zo blijkt uit bloedonderzoek. Dat terwijl het hoofdredactioneel commentaar van het FD begin dit
jaar nog sprak van ‘PFAS-realisme’ (17 januari) – het saneren van PFAS-vervuiling zou te
kostbaar zijn. Deze verschuiving van de discussie van ‘hoe stoppen we de vervuiling’ naar
‘hoeveel vervuiling is acceptabel’ is zorgwekkend.

Opstapelende schade

PFAS, een afkorting voor poly- en perfluoralkylstoffen, zijn namelijk chemische stoffen die door
de mens zijn gemaakt en van nature niet in het milieu voorkomen. Hun water-, vet- en
vuilafstotende eigenschappen maken deze stoffen aantrekkelijk voor industrie en consument,
maar ze hebben ook een groot nadeel: ze breken nauwelijks af. Hierdoor stapelen ze zich op in
ons milieu en ons lichaam. En dat is een probleem, want daar richten ze schade aan.

Op basis van decennialang onderzoek van onder andere de Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) weten we dat een aantal PFAS-soorten kankerverwekkend is. Volgens het Europese
chemieagentschap (ECHA) veroorzaken meerdere PFAS-soorten vruchtbaarheidsproblemen.
Daarnaast tasten ze het immuunsysteem aan en verstoren ze de hormoonhuishouding.

Dat saneren van PFAS-vervuiling kostbaar is, kan geen reden zijn om deze vervuiling te
accepteren. Volgens het RIVM krijgt de Nederlandse bevolking nu al te veel PFAS binnen. De
Nordic Council of Ministers berekenen dat de gezondheidskosten door te grote blootstelling aan
PFAS in Europa tussen de €52 miljard en €84 miljard per jaar bedragen. Deze kosten én de
torenhoge saneringskosten zijn beide een reden om de kraan dicht te draaien. Elke dag dat de
uitstoot doorgaat, wordt het probleem immers groter.

Dat is geen paniekzaaierij, maar een nuchtere conclusie: als iets giftig en vrijwel onverwoestbaar
is, zorg dan dat er niet méér van in milieu en mensen terechtkomt.

Illegale lozingen

De huidige wetgeving, toezicht en handhaving bieden te weinig mogelijkheden om lozingen te
stoppen en burgers te beschermen. Zo maken recente gerechtelijke uitspraken over Chemours
duidelijk dat het aanscherpen van vergunningen binnen de huidige regelgeving ingewikkeld is.

Bovendien komt het bedrijf ermee weg wanneer het buiten zijn vergunning loost. In 2024 werd
de productie van Chemours gedeeltelijk stil gelegd vanwege illegale TFA-lozingen. Begin 2025
werd het bedrijf op de vingers getikt omdat het te veel TFPrA loosde. En onderzoek van de
Universiteit Utrecht bracht recent aan het licht dat er zes nieuwe PFAS-varianten in de
omgeving van Chemours zijn aangetroffen, waarvan sommige giftiger zijn dan verboden PFAS-
soort PFOA.

Dit bevestigt wat bezorgde burgers en wetenschappers al langer roepen: een verbod op PFAS is
nodig, zoals voorgesteld in het Europese restrictievoorstel en de aangenomen Kamermotie van
Geert Gabriëls (GL-PvdA).

De feiten zijn duidelijk: PFAS zijn gevaarlijk en de gevolgen immens – en bedrijven stoppen niet
vanzelf. Discussies over de kosten van sanering of vermeende ‘paniek’ mogen niet afleiden van
de kern: we moeten de uitstoot stoppen om verdere schade te voorkomen. Dat Chemours, zoals
blijkt uit een rapport van Corporate Europe Observatory, de lobby tegen het Europese
restrictievoorstel aanvoert, is onacceptabel.

De Europese én Nederlandse overheid hebben de zorgplicht en het momentum om een
daadkrachtig PFAS-beleid te voeren. Bij asbest en DDT volgde ook een verbod, al had traag
overheidshandelen desastreuze gevolgen. Leg de lobby dus aan banden, voer onmiddellijk een
verbod op PFAS-lozingen in en houd een rechte rug bij de invoering van een sterk Europees
restrictievoorstel. Voor onze gezondheid, en die van generaties na ons.

Meer lezen over ons PFAS bloedonderzoek dat wij eerder deden? klik hier.