Medische beroepsgroep steunt Europees PFAS-verbod
Meer dan 150 artsen, verpleegkundigen, wetenschappers en beroepsorganisaties dringen in een brief aan de Europese Commissie aan op krachtige en onmiddellijke actie tegen PFAS. Ze doen dit om te voorkomen dat het Europese PFAS-restrictievoorstel dat deze en volgende week wordt besproken, wordt afgezwakt. De ondertekenaars, van wie het merendeel uit Nederland afkomstig is, roepen Ursula von der Leyen op de burgers van Europa te beschermen door PFAS uit te bannen.
‘Omwille van de gezondheid van Nederlandse burgers, en vooral dat van (ongeboren) kinderen, is het essentieel de blootstelling aan PFAS te verminderen. Het uitfaseren van PFAS, ook in medische hulpmiddelen, is daarom van het grootste belang’, aldus kinderarts Gavin W. ten Tusscher, één van de ondertekenaars van de brief.
‘Het ongeboren kind wordt al blootgesteld aan PFAS, die de foetus via de placenta kunnen bereiken. Ook zijn PFAS aangetoond in moedermelk. Daardoor kunnen kinderen een verminderde reactie op vaccinaties krijgen. Bovendien wordt blootstelling aan PFAS in verband gebracht met nadelige effecten op de ontwikkeling van de hersenen en het zenuwstelsel, een lager geboortegewicht en nier- en zaadbalkanker.’
Tegenstanders willen voorstel afzwakken
De EU vergadert op 4, 5 en 11 juni over het Europese PFAS-restrictievoorstel waarmee alle PFAS-soorten in verschillende sectoren geleidelijk worden uitgebannen. PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) zijn een groep van meer dan 10.000 chemische stoffen die op grote schaal worden gebruikt in consumenten- en industriële toepassingen.
In de medische sector worden PFAS niet alleen toegepast in medische hulpmiddelen zoals katheters, stents, chirurgische instrumenten en diagnostische apparatuur, maar ook in medisch textiel en astmapufjes. PFAS zorgen ervoor dat deze producten bestand zijn tegen degradatie en verontreiniging. Tegenstanders van het restrictievoorstel stellen dat er geen alternatieven zijn voor PFAS in medische hulpmiddelen en waarschuwen voor tekorten. Zij willen het restrictievoorstel daarom afzwakken.
PFAS-vrije alternatieven wel mogelijk
‘Dat mag niet gebeuren’, stelt Annelies den Boer, directeur van Stichting Tegengif. ‘Daarom hebben wij samen met Health Care Without Harm en CHEM Trust het initiatief genomen om de medische sector te mobiliseren. Er zijn voor bepaalde medische toepassingen namelijk al wél geschikte alternatieven beschikbaar, zoals PFAS-vrije astmapufjes of het gebruik van intraveneuze anesthesie in plaats van anesthesiegassen, of in ontwikkeling.’
Hoogleraar en intensivist Diederik Gommers steunt de oproep aan de Europese Commissie. ‘De medische sector veroorzaakt veel PFAS-uitstoot. Juist daarom is het belangrijk dat we als medisch specialisten van ons laten horen. Het is echt de omgekeerde wereld als het gebruik van PFAS gerechtvaardigd wordt vanuit het oogpunt van gezondheidszorg. Laten we duidelijk zijn: PFAS zijn schadelijke chemicaliën en als arts heb je beloofd om te doen wat je kunt om schade te vermijden. Ik hoop dat PFAS-vrije alternatieven op grote schaal hun weg naar de gezondheidszorg vinden.’
EU moet leiderschap tonen
In het restrictievoorstel is een overgangsperiode van maximaal 13,5 jaar opgenomen voor het vinden van alternatieven. Bovendien wordt het Europese restrictievoorstel pas aan het eind van dit decennium van kracht, wat betekent dat bedrijven bijna twee decennia de tijd hebben om PFAS-vrije alternatieven te ontwikkelen. Den Boer: ‘De EU moet daarom leiderschap tonen en voorop blijven lopen bij de overgang naar een PFAS-vrije economie.’